Zarządzenie Nr 52/2019
Burmistrza Miasta i Gminy
Bogatynia z dnia 5 kwietnia 2019 roku

w sprawie wprowadzenia procedur kontroli finansowej związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem


Na podstawie art. 69 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 68 ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. (tekst jednolity Dz.U. z 2017 r., poz. 2077 z późn. zm.)

§ 1


 Procedury kontroli związane z gromadzeniem  i pobieraniem środków publicznych
Kontrola procesów pobierania dochodów oznacza w szczególności kontrolę terminowości wpływu należności oraz podejmowanie czynności windykacyjnych.
Kontrolą obejmuje się:
1. Prawidłowość poboru podatków i opłat – kontrola w zakresie stosowania odpowiednich przepisów prawa, prawidłowego wymiaru podatków i opłat o charakterze niepodatkowym oraz terminowości doręczania nakazów płatniczych i decyzji wymiarowych. Kontrolę dokonuje się wyrywkowo w każdym roku podatkowym dokumentując ten fakt odpowiednią adnotacją i podpisem na kontrolowanym dokumencie poddanym kontroli.

2. Prawidłowość opodatkowania, stosowania właściwych stawek podatkowych, stosowanie zasady powszechności opodatkowania oraz przypisów na kontach podatników. Kontrola odbywa się w oparciu o dane z ewidencji podatników, dane wynikające z ewidencji gruntów oraz rejestru wydanych decyzji, poprzez złożenie podpisu na decyzji wymiarowej oraz deklaracji podatkowej (podpis na deklaracji potwierdza również fakt rzetelnie przeprowadzonych czynności sprawdzających przez właściwego merytorycznie pracownika).

3. Prawidłowość prowadzonej ewidencji księgowej (ewidencja wpłat, przypisów i  odpisów podatków i opłat oraz innych dochodów) dokonywana jest przez Skarbnika lub osobę upoważnioną. Kontrolę przeprowadza się na wyrywkowej próbie, nie mniejszej niż kilkanaście kont podatników w roku podatkowym.
Fakt przeprowadzenia kontroli dokumentuje się złożonym podpisem oraz adnotacją „skontrolowano dn….”.

4. Windykację zaległości – postępowania upominawcze oraz windykacyjno – egzekucyjne,
postępowania zmierzających do wyegzekwowania należności, terminowość wystawiania upomnień, wezwań do zapłaty oraz tytułów wykonawczych.
Potwierdzeniem czynności kontrolnej jest adnotacja oraz podpis osoby kontrolującej na dokumencie (kartotece podatnika) oraz w ewidencji wystawionych upomnień i tytułów wykonawczych. Kontroli podlega szczególnie systematyczność podejmowania czynności zmierzających do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

5. Zasadność stosowania ulg i zwolnień w zapłacie podatków i opłat, w szczególności potwierdzenie zebrania materiału dowodowego dokumentującego istnienie przesłanek uzasadniających udzielenie ulgi w zapłacie podatku oraz analiza materiału dokumentacji niezbędnej do rozpoznania sprawy, przygotowana przez pracownika właściwego pod względem merytorycznym. Wstępna kontrola projektu decyzji o odroczeniu terminu płatności, rozłożeniu na raty podatku lub zaległości podatkowej, umorzeniu zaległości podatkowej potwierdzana jest podpisem na projekcie decyzji oraz adnotacją „akceptuję/ wnoszę uwagi do…”

6. Prawidłowość wykazania skutków obniżenia ustawowych stawek podatkowych oraz ulg
i zwolnień ustawowych stawek podatkowych. Na podstawie ewidencji udzielonych zwolnień podatkowych, ulg, umorzeń, rozłożenia na raty oraz odroczenia terminu płatności dokonywana jest kontrola sprawozdania sporządzonego przez merytorycznego pracownika.

Kontrolę przeprowadza Skarbnik Gminy lub osoba przez niego upoważniona.

§ 2


Procedury kontroli związane z rozdysponowaniem środków publicznych.
I.  Zasady wstępnej oceny wydatkowania środków publicznych
Każdy wydatek realizowany przez Urząd podlega sprawdzeniu pod względem legalności, celowości i gospodarności w sposób umożliwiający terminową realizację zadań w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.

Kontrola legalności (zgodności z przepisami prawa) wydatku -  dotyczy kontroli dokumentu, polegającej na badaniu operacji gospodarczych rodzących zobowiązania finansowe w aspekcie ich zgodności z obowiązującymi przepisami prawa, a w szczególności z dokumentami dotyczącymi wykonania budżetu, instrukcjami, zarządzeniami,  uchwałami, zleceniami i ustalonymi warunkami umów.

Kontrola celowości wydatku – dotyczy kontroli dokumentu polegającej na stwierdzeniu, czy dana operacja gospodarcza powodująca powstanie zobowiązania finansowego jest operacją celową, zgodną z kierunkami działalności, podejmowanymi decyzjami, w granicach kwot określonych w planie finansowym (budżecie Gminy i Miasta Bogatynia).

Kontrola gospodarności (oszczędności) wydatku – polega na analizie i ocenie wszystkich dostępnych dokumentów w celu określenia, czy została zachowana należyta staranność w zakresie wydatkowanych środków gwarantująca wykonanie zadania w sposób efektowny, gospodarny przy wyborze najkorzystniejszej oferty (wykorzystanie zasobów jednostki pozwalające na minimalizację kosztów finansowych a maksymalizację efektów gospodarczych).

Kontrola legalności, celowości i gospodarności  wydatku przeprowadzana jest przez pracownika komórki merytorycznej, we właściwości której pozostaje dokumentowana operacja gospodarcza.
Na dowód przeprowadzenia kontroli na dowodzie umieszcza się adnotację :

„Wydatek jest uzasadniony pod względem legalności, celowości i gospodarności
Data………….podpis…………………..”

II. Procedury kontroli  operacji finansowych i gospodarczych

1. Wstępna ocena celowości zaciągania zobowiązań finansowych (element kontroli, który poprzedza podjęcie decyzji o dokonaniu czynności skutkującej powstaniem zobowiązania), polega na:

a) sprawdzeniu, czy zaciąganie zobowiązań jest celowe t.j. niezbędne  dla prawidłowego funkcjonowania jednostki,
b) opiniowaniu wniosku o wystawienie zlecenia, przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego poprzez sprawdzenie czy dane zadanie mieści się w planie finansowym i wielkość środków przeznaczonych na zadanie zgodna jest z planem finansowym,
c) sprawdzeniu, czy umowy rodzące skutki finansowe przygotowane zostały w oparciu o zatwierdzone przez  Burmistrza postępowania o przeprowadzenie zamówienia publicznego, czy kwota wynikająca z umowy mieści się w planie finansowym, czy umowa została parafowana przez radcę prawnego.


2. Wstępna ocena  dokonywanych operacji gospodarczych - dokonywania wydatków (element kontroli, który poprzedza dokonanie operacji gospodarczej angażującej środki publiczne np. polecenie przelewu, wypłata z kasy).
a) dokonywaniu kontroli merytorycznej
- sprawdzeniu, czy dokument został wystawiony przez właściwy podmiot,
- sprawdzeniu zgodności przedmiotu zamówienia z wnioskiem, zleceniem lub umową,
- sprawdzeniu ceny i jakości przedmiotu zamówienia w odniesieniu do umowy i przepisów
  obowiązujących w danym zakresie,
- potwierdzenie wykonania dostawy lub świadczenia usług (potwierdzenie, że dane zawarte
  w dokumencie odpowiadają rzeczywistości),

Kontrola przeprowadzana jest przez pracownika komórki merytorycznej, we właściwości której pozostaje dokumentowana operacja gospodarcza.Na dowód przeprowadzonej kontroli merytorycznej na dokumencie (dowodzie księgowym) zamieszcza się adnotację:

„Sprawdzono pod względem merytorycznym
Data…………………podpis……………………………..”
Pracownik dokonujący kontroli merytorycznej  dowodu zamieszcza na nim także krótki opis
celowości operacji gospodarczej (ze wskazaniem przeznaczenia realizowanych dostaw, usług lub robót budowlanych) oraz stwierdzeniem, że zostały faktycznie wykonane zgodnie z umową/zleceniem.

b) dokonywaniu zgodności wydatku z planem finansowym (sprawdzenie, czy udokumentowany wydatek mieści się w planie finansowym).
Kontrola przeprowadzana jest przez pracownika komórki merytorycznej, we właściwości której pozostaje dokumentowana operacja gospodarcza.

Na dowód przeprowadzonej kontroli, na dokumencie umieszcza się adnotację:
 „ Wydatek mieści się w planie finansowym jednostki,
    Dział…….. rozdział ……..§……….
    zł………….. groszy…………………..
    data……………podpis………………” 

W przypadku ustalenia przez osobę upoważnioną do dokonywania kontroli, o której wyżej mowa, że dany wydatek nie mieści się w planie finansowym jednostki, osoba ta powiadamia Skarbnika Gminy, który zobowiązuje osoby odpowiedzialne do dokonania stosownych zmian.
c) dokonywaniu kontroli wydatku w odniesieniu do ustawy prawo zamówień
    publicznych

- potwierdzenie, że zamówienie publiczne zostało udzielone zgodnie z ustawą prawo
  zamówień publicznych oraz regulaminach udzielania zamówień o  wartość przekraczającej
  i nieprzekraczającej wyrażonej w złotych równowartości 30 000 euro.
Kontrola przeprowadzana jest przez pracownika komórki merytorycznej, we właściwości której pozostaje dokumentowana operacja gospodarcza.
Na dowód przeprowadzonej kontroli, na dowodzie umieszcza się adnotację:
„Wydatek dokonano na podstawie art. ….. ustawy  prawo zamówień publicznych
  data…………podpis …………
„Wydatek dokonano na podstawie art. ….. regulaminu udzielania zamówień publicznych   
  data………..podpis………….

d) dokonywaniu kontroli formalno-rachunkowej
- sprawdzenie czy dokumenty dotyczące operacji gospodarczej są zgodne z przepisami prawa,
- sprawdzenie czy prawidłowo-zgodne z przeznaczeniem wypełniono w dokumencie
  odpowiednie rubryki i pola,
- sprawdzenie czy zastosowano poprawność nazewnictwa i numeracji dokumentów,
- sprawdzenie kompletności danych, czytelność treści dowodów księgowych,
- sprawdzenie czy dowód nie zawiera udokumentowanych śladów wymazywania i przeróbek,
- sprawdzenie obecności w odpowiednich miejscach pieczęci, dat i podpisów upoważnionych
  osób,
- stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych
  (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za wskazania (dekret),
- sprawdzenie czy dokumenty są wolne od błędów rachunkowych.
Dowód księgowy opiewający na waluty obce powinien zawierać przeliczenie ich wartości na walutę polską według kursu obowiązującego w dniu przeprowadzenia operacji gospodarczej. Wynik przeliczenia umieszcza się bezpośrednio na dowodzie (fakturze).
 
Kontrola formalno-rachunkowa dokonywana jest przez Skarbnika Gminy lub upoważnionego przez niego pracownika Wydziału Finansowo-Budżetowego.

Na dowód przeprowadzonej kontroli, na dokumencie umieszcza się adnotację:
„Sprawdzono pod względem formalno-rachunkowym
  Data……………podpis…………………………….”
Na dowód prowadzonej kontroli ewidencji mienia, na dokumencie umieszcza się zapis:
„Ujęto w księdze ……………pod nr ……….
  Data…………..podpis……………………...”
e) zatwierdzaniu dokumentów  (dowodów księgowych) do zapłaty
dokumenty sprawdzone, zatwierdza do realizacji Burmistrz i Skarbnik Gminy lub ich pełnomocnicy. Dokumenty stają się w tym momencie dowodami księgowymi i są podstawą ewidencji operacji zdarzeń gospodarczych angażujących środki publiczne.
Na dowód zatwierdzenia dokumentów do zapłaty, na dowodzie umieszcza się zapis:

Zatwierdzono do wypłaty
Dział ……….rozdział……..§……..zł…….gr…….
Do wypłaty/zwrotu………………………………..
Słownie złotych……………………….gr………….
Data………………………..
Podpis Skarbnika…………..Podpis Burmistrza…………  


§ 3


III. Procedury kontroli w zakresie gospodarowania mieniem

Kontrola w zakresie gospodarowania mieniem Urzędu Miasta i Gminy Bogatynia w szczególności  dotyczy przydatności, racjonalności wykorzystania, stanu technicznego oraz jego ochrony, ujawnienia środków trwale uszkodzonych, niepełnowartościowych oraz takich, u których nastąpiła całkowita utrata wartości użytkowej.

Kontrola w zakresie sposobu gospodarowania mieniem obejmuje badanie:

1) zgodności zaewidencjonowania mienia (kontroli okresowej dokonuje powołana przez
    Burmistrza Miasta i Gminy Bogatynia komisja inwentaryzacyjna oraz na bieżąco
    pracownicy komórek merytorycznych we właściwości których, znajduje się użytkowane
    mienie),
2) prawidłowości w zakresie dokonywanych przeglądów mienia - budynków, maszyn
    i urządzeń (kontroli dokonują pracownicy komórek merytorycznych we właściwości
    których znajduje się użytkowane mienie),
3) stanu zabezpieczenia mienia (kontroli dokonują pracownicy komórek merytorycznych we
    właściwości których znajduje się użytkowane mienie),
4) zgodności dokumentowania wszelkich przesunięć składników majątkowych pomiędzy
    poszczególnymi komórkami organizacyjnymi Urzędu Miasta i Gminy Bogatynia oraz
    jednostkami pomocniczymi Gminy Bogatynia (kontroli w sposób ciągły dokonują
    pracownicy komórek merytorycznych, we właściwości których znajduje się użytkowane
    mienie; zobowiązani są korygować na bieżąco wszelkie nieprawidłowości).

§ 4


1. Skarbnik Gminy Bogatynia, Audytor wewnętrzny, Naczelnicy Wydziałów, Kierownicy
    i samodzielne stanowiska, zobowiązani są do stosowania zasad i procedur określonych
    w niniejszym zarządzeniu. 
2. Wzory podpisów oraz imienny wykaz osób odpowiedzialnych za zatwierdzanie
    dokumentów do realizacji - wypłaty w Urzędzie Miasta i Gminy Bogatynia stanowi
    załącznik Nr 1 do niniejszego zarządzenia.
3. Wzory podpisów oraz imienny wykaz osób odpowiedzialnych za dokonanie kontroli
    dokumentów w Urzędzie Miasta i Gminy Bogatynia pod względem legalności, celowości,
    gospodarności ponoszonych wydatków oraz kontroli merytorycznej, gospodarowania
    mieniem, zgodności wydatku z planem finansowym  oraz ustawą prawo zamówień
    publicznych stanowi załącznik Nr 2 do niniejszego zarządzenia.
4. Wzory podpisów oraz imienny wykaz osób uprawnionych do kontroli dokumentów
    w Urzędzie Miasta i Gminy Bogatynia pod względem formalno-rachunkowym stanowi
    załącznik Nr 3 do niniejszego zarządzenia.


§ 5


Wykonanie zarządzenia powierza się Skarbnikowi Gminy.


§ 6


Traci moc Zarządzenie 153/2010 Burmistrza Miasta i Gminy Bogatynia z dnia 31 grudnia 2010 roku w sprawie wprowadzenia procedur kontroli związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem oraz Zarządzenie
Nr 100/2017 Burmistrza Miasta i Gminy Bogatynia z dnia 23 listopada 2017 roku w sprawie zmiany Zarządzenia Nr 153/2010 Burmistrza Miasta i Gminy Bogatynia z dnia 31 grudnia 2010 roku.


§ 7


Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.